Nhiều nhận định cho rằng lá sầu riêng non chính là những “miếng mồi béo bở” cho các loại côn trùng gây hại. Và trong số những loài côn trùng đó, có một cái tên là nỗi ám ảnh của nhà vườn, được réo gọi “mỗi 7 ngày/lần” đó là rầy phấn trắng. Vậy, rầy phấn trắng hại sầu riêng như thế nào? Cách phân biệt rầy phấn xanh và rầy phấn trắng ra sao? Đón đọc bài viết này của caysaurieng.com.vn để biết thêm thông tin chi tiết nhé.
Nội dung chính
Nguyên nhân xuất hiện rầy phấn trắng hại sầu riêng là gì?

Có thể nhiều người chưa biết, tên gọi khác của rầy phấn trắng hại sầu riêng là rầy nhảy, tên khoa học của chúng là Allocaridara malayensis. Loài côn trùng này được mệnh danh là sâu bệnh hại sầu riêng nguy hiểm, phổ biến thường gặp và để lại vô vàn những hậu quả nặng nề chô vụ mùa thu hoạch của bà con.
Thường thì bệnh rầy phấn trắng hại sầu riêng sẽ xuất hiện, phát triển mạnh mẽ, gây hại tàn khốc nhất ở giai đoạn cây ra đọt non hoặc là những tháng mùa hè trời nóng nực, oi bức. Chúng sẽ tiến hành gây hại trên toàn bộ lá cây, thân cây, từ đó khiến cây sầu mất đi khả năng quang hợp. Tỷ lệ ra hoa và đậu trái rất thấp, hơn nữa, nếu có trái thì trái cũng bị sượng, hương vị không ngon, chất lượng sầu kém.
Đặc điểm sinh học của rầy phấn trắng hại sầu riêng

Rầy phấn trắng hại sầu riêng con trưởng thành sẽ có độ dài thân khoảng 2.5 – 3mm, cánh màu trong suốt và cả thân thì màu vàng nhạt. Trứng của rầy phấn sẽ được đẻ theo từng đám và ẩn trong những mô lá non. Ban đầu, lúc mới đẻ thì trứng có màu vàng. Rồi sau đó sẽ chuyển dần sang thành màu nâu.
Ấu trùng rầy phấn trắng bên ngoài được bao phủ bởi một lớp sáp mỏng, có thêm các tua sáp kéo dài cho đến phía cuối thân. Cả hai con trưởng thành và ấu trùng thì đều có đặc điểm là tốc độ di chuyển nhanh chóng khi thấy động và thường xuyên tập trung dày đặc ở bên dưới lá sầu riêng.
Mùa khô chính là mùa mà rầy phấn nói chung hay rầy phấn trắng hại sầu riêng sinh trưởng, phát triển mạnh mẽ nhất. Chúng lây lan từ cây này sang cây nọ, từ vườn này sang đến vườn khác. Và đợi đến mùa mưa thì mật độ rầy phấn trắng ở trên cây sẽ giảm.
Dấu hiệu rầy phấn trắng hại sầu riêng là gì?
Mỗi bệnh trên cây sầu riêng sẽ đều có những biểu hiện nhất định. Đối với rầy phấn trắng hại sầu riêng, các triệu chứng là rất rõ ràng cho nhà vườn nhận biết. Vậy nên, mọi người chỉ cần phân bổ thời gian chăm sóc, quản lý vườn thường xuyên là đã có thể nhận thấy được các dấu hiệu khả nghi, đáng ngờ và kịp thời áp dụng biện pháp phòng trị.
Sau đây sẽ là một vài dấu hiệu khi xuất hiện rầy phấn trắng hại sầu riêng mà bà con nhà vườn có thể tham khảo:
- Rầy phần trắng hại sầu riêng sống ở mặt dưới của lá non, tiến hành chích hút hết toàn bộ dinh dưỡng ở trong lá. Vì vậy, nếu có loài sâu hại này tấn công thì lá sầu sẽ xuất hiện những vệt chấm màu vàng.
- Trong trường hợp rầy phấn trắng hại sầu riêng không được phát hiện, xử lý kịp thời thì lá cây sẽ nhanh chóng bị khô héo, mép lá quăn queo và cong lại. Sau đó thì lá sẽ có hiện tượng rụng hàng loạt, ngọn của cây sẽ bắt đầu khô, héo úa đi.
- Những mảng trắng do rầy phần trắng để lại ngày càng nhiều hơn. Chúng bám ở trên lá, thân, hoa và quả sầu.
- Những cây sầu riêng bị rệp sáp hại thì sẽ có xu hướng phát triển chậm, yếu kém, còi cọc và lá bị biến dạng, méo mó.
Hậu quả của việc rầy phấn trắng hại sầu riêng là gì?

Sâu hại sầu riêng bao giờ cũng để lại những hậu quả, thiệt hại nặng nề cho bà con nhà vườn nếu như không có biện pháp điều trị triệt để.
Rầy phấn trắng hại sầu riêng không chỉ làm giảm khả năng quang hợp mà còn ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ của cây trồng. Bởi vì rầy phấn sẽ để lại vô vàn các lỗ hổng trên lá cây trong xuyên suốt quá trình, thời gian mà chúng gây bệnh hại.
Bên cạnh đó, rầy phấn trắng hại sầu riêng cũng khiến cho sức khỏe cây suy kiệt, trờ nên yếu kém, cây bị còi cọc và không thể sinh trưởng, phát triênt tốt. Từ đó, năng suất, chất lượng thu hoạch giảm và gây ảnh hưởng đến lợi ích kinh tế của bà con nhà vườn. Một số trường hợp tệ hơn, rầy phấn trắng còn tác động trực tiếp đến sự ra hoa và đậu quả của cây sầu.
Và có thể mọi người chưa biết, rầy phấn trắng chính là côn trùng “trung gian” trong việc lây truyền những căn bệnh thực vật nguy hiểm. Cụ thể, chúng sẽ truyền các mầm bệnh hại từ cây này sang cây kia, từ vườn này sang vườn khác. Do vậy mà tốc độ bùng phát dịch bệnh ra cả khu vườn rất nhanh chóng và gây ra nhiều thách thức cho bà con trong việc phòng, trị bệnh.
Phân biệt rầy phấn xanh và rầy phấn trắng hại sầu riêng như thế nào?

Rầy xanh
Rầy xanh hay rầy phấn xanh thường phân bố ở những vùng chè Việt Nam và nhiều quốc gia khác trên thế giới như là Ấn Độ, Trung Quốc, Nhiệt Bản,… Vào năm 2021, các chuyên gia đã tìm ra sự gây hại của rầy xanh trên cây sầu riêng. Theo ghi nhận có ba loại rầy chính đó là: Empoasca flavescens Fabricius, rầy 2 chấm và rầy bốn chấm. Trong số đó, rầy xanh bốn chấm và rầy xanh hai chấm chiếm tỷ lệ cao nhất.
Đặc điểm của rầy xanh hại sầu riêng
- Giai đoạn trứng: Giai đoạn trứng của rầy xanh sẽ kéo dài từ 5 – 8 ngày, trung bình là 1 tuần. Chúng có hình hơi cong, dài tầm 0,8mm, đẻ trứng ở đọt non, ở cuống và gân của lá. Ban đầu, khi trứng mới đẻ thì có màu trắng sửa, đến lúc gần nở rồi thì chuyển thành màu lục nhạt hoặc hơi nâu nâu.
- Giai đoạn rầy non: Giai đoạn này kéo dài chưa đến 2 tuần. Đối với mùa xuân thì kéo dài được khoảng 9 – 11 ngày, mùa hè thì 7 – 8 ngày và đông thì lâu hơn, được 14 – 16 ngày. Rầy xannh non mặc dù không có cánh thế nhưng về cơ bản, chúng được cho là gần giống với rầy trưởng thành. Lúc mới nở, rầy xanh non có màu trắng trong suốt, càng lớn thì càng chuyển thành màu xanh.
- Giai đoạn trưởng thành: Giai đoạn này có thể lâu hoặc mau, tầm từ 2 – 21 ngày. Thân chúng màu xanh, bây giờ có dài hơn, song cũng không mấy đáng kể. Đầu hình tam giác, chính giữa có 1 đường vân trứng, 2 bên có các chấm đen nhỏ.
Đặc điểm gây hại của rầy xanh
Đặc điểm chung nhất của rầy non và rầy trưởng thành đấy là chúng đều chích hút dinh dưỡng ở đọt và lá non. Vết chích ở gân lá khiến cho lá sầu bị cong queo, bị cháy từ mép vào bên trong. Rầy xanh gây hại sầu riêng nặng nề khiến lá rụng hàng loạt, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sinh trưởng và phát triển. Hơn hết, đây cũng là tác nhân hàng đầu gây ra vô số bệnh truyền nhiễm virus cho cây sầu riêng.
Cách di chuyển của rầy xanh thì rất đặc biệt, chúng bò ngang như cua. Những con rầy trưởng thành đa số sẽ sợ ánh sáng trực xạ. Vậy nên, ban ngày chúng sẽ trú ẩn ở dưới lá, ban đêm thì lên trên để gây hại.
Rầy phấn trắng

Đặc điểm của rầy phấn trắng
Trên thực tế, vòng đời của mỗi con rầy phấn nói chung là rất ngắn thôi, chỉ kéo dài khoảng từ 2 – 3 tuần. Và trong khoảng thời gian ngắn ngủi đó, chúng lại chia ra thành 4 giai đoạn nhất định. Bao gồm:
- Giai đoạn trứng: Trứng của rầy phấn trắng hại sầu riêng có hình bầu dục, kích thước nhỏ, đầu nhọn. Ban đầu thì trứng có màu vàng nhạt nhưng về sau thì sẽ chuyển dần thành màu nâu.
- Giai đoạn ấu trùng: Ấu trùng của rầy phấn trắng dài chỉ khoảng 1 – 2mm mà thôi, thân màu vàng và tốc độ di chuyển lúc này còn rất chậm.
- Giai đoạn rầy non: Những con rầy phấn non sẽ được bảo vệ, bao phủ bằng một lớp lông tơ màu trắng ở vị trí mép bụng. Ở cuối đuôi của rầy non sẽ có những sợi sáp dài màu trắng để giúp nhà vườn dễ nhận dạng.
- Giai đoạn trưởng thành: Giai đoạn này, kích thước của rầy phấn trắng gấp đôi ấu trùng, khoảng từ 2.5 – 3mm. Tuy kích thước có tăng nhưng thực ra cũng không đáng kể. Thân chúng có màu nâu nhạt, cánh màu trong suốt. Đặc biệt, một trong những đặc điểm nổi bật ở giai đoạn này đó là khả năng di chuyển nhanh chóng. Thế nên rầy phấn trắng hại sầu riêng còn được gọi với tên khác nữa là rầy nhảy.
Đặc điểm gây hại của rầy phấn trắng
Cả hai loại thành trùng và ấu trùng chúng đều gây hại bằng cách hút chích nhựa lá non. Những chiếc lá non sầu riêng bị sâu bệnh hại thì sẽ xuất hiện các chấm nhỏ màu vàng, rồi sau đó rụng hàng loạt. Nhưng nếu tiếp tục phát triển thì cũng chỉ có kích thước rất nhỏ, bị suy kiệt, có nhiều lỗ thủng và bị quăn queo xấu xí.
Bên cạnh đó, rầy phấn trắng hại sầu riêng còn tiết ra chất mật ngọt để thu hút nấm bồ hóng sinh trưởng, phát triển. Loài nấm bồ hóng này tác động và ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng quang hợp của lá cây.
Hướng dẫn cách phòng trừ rầy phấn trắng hại sầu riêng

Phòng trừ bệnh rầy phấn trắng sầu riêng
- Tiến hành kiểm tra vườn trồng thường xuyên, thăm vườn đều đặn để kịp thời phát hiện dấu hiệu và áp dụng phương pháp điều trị hợp quả. Có thể dùng bẫy đèn, bẫy vàng để dẫn dụ, thu hút các con rầy phấn trưởng thành. Như vậy, nhà vườn có thể kiểm soát số lượng và mật độ rầy phấn một cách tốt hơn.
- Luôn luôn đảm bảo cung cấp chất dinh dưỡng một cách cân bằng, ổn định, cân đối. Trong đó, các chất vô cơ cần chú trọng như là urea, kali, lân, trung vi lượng và chất dinh dưỡng hữu cơ như là humic, đạm cá, dịch bánh dầu,…
- Áp dụng kỹ thuật phun nước, tưới nước từ trên ngọn xuống. Kỹ thuật này sẽ giúp trửa trôi bớt rầy non và thành trùng rất hiệu quả.
- Chăm sóc sức khỏe, gia tăng sức đề kháng của cây sầu riêng bằng các sản phẩm sinh học an toàn, hiệu quả. Theo đó, cây sẽ có sức chống chịu trước sâu bệnh hại và trước các điều kiện bất lợi.
Điều trị rầy phấn trắng hại sầu riêng
Trong trường hợp cây sầu riêng đã bị rầy phấn trắng gây hại, nhà vườn cần phải sử dụng các sản phẩm thuốc sinh học để nhằm mục đích tiêu diệt sâu bệnh, bảo vệ môi trường, bảo vệ thiên địch. Luôn luôn có sự luân phiên, thay đổi giữa các loại thuốc để tránh trường hợp cây bị kháng thuốc.
Ngoài ra, cần kết hợp thêm với dầu khoáng để giúp gia tăng hiệu quả sử dụng. Có một số sản phẩm thuốc mà chuyên gia khuyến khích dùng trong trường hợp này như là Imidaclorid, Endosulfan, Buprofezin, Acetamiprid, Thiamethoxam.
Lưu ý:
Nhà vườn cần phải phun đúng liều lượng, pha theo đúng liều khuyến cáo được hướng dẫn trên bao bì và kết hợp với đủ lượng nước. Phun phải phun ướt đều tán lá, tiếp xúc được trực tiếp với rầy phấn trắng để hạn chế rầy kháng thuốc.
Hơn nữa, thời điểm phun thuốc tốt nhất đó là khi mà cây chỉ vừa mới nhú đọt non, phải thực hiện phun lặp lại sau cỡ 1 tuần để tiêu diệt những lứa rầy mới ra đời. Phun vào sáng sớm mát mẻ hoặc chiều tối để gia tăng hiệu quả.
Ngoài ra, thuốc bảo vệ thực vật cũng có rất nhiều dạng. Nhà vườn cần cân nhắc lựa chọn từng loại thuốc và áp dụng cách dùng sao cho thật phù hợp. Chú ý điều chỉnh béc phun cao hay thấp dựa vào vị trí của cây sầu.
Kết lại
Trên đây là toàn bộ chia sẻ của caysaurieng.com.vn về bệnh rầy phấn trắng hại sầu riêng. Mong rằng những thông tin trong bài viết này là hữu ích và ý nghĩa với mọi người. Ngoài ra, nếu có bất cứ vấn đề gì quan tâm, thắc mắc, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua website chính thức caysaurieng.com.vn để được hỗ trợ giải đáp. Cám ơn vì đã theo dõi và ủng hộ!