Bệnh rệp sáp hại sầu riêng là một căn bệnh phổ biến, xuất hiện quanh năm. Thế nhưng, rất nhiều nhà vườn bình thường không thể nhận ra dấu hiệu bệnh bởi vì chúng ấn nấp ở dưới rễ cây. Thời điểm mà bệnh hại biểu hiện rõ ràng nhất đó là khi cây sầu bước vào giai đoạn xổ nhụy, trên trái non bắt đầu xuất hiện các đốm màu trắng. Sâu bệnh hại tấn công làm giảm năng suất và chất lượng thu hoạch của bà con nhà vườn.
Vậy, đặc điểm gây hại, dấu hiệu của bệnh rệp sáp hại sầu riêng là gì? Biện pháp phòng trị bệnh hiệu quả ra sao? Đón đọc bài viết này của caysaurieng.com.vn để biết thêm thông tin chi tiết nhé!
Nội dung chính
Rệp sáp hại sầu riêng có đặc điểm như thế nào?

Rệp sáp hại sầu riêng có thân hình nhỏ bé, chỉ dài khoảng chừng 3mm, màu hồng hoặc là vàng nhạt. Bên ngoài thân chúng sẽ có phủ thêm một lớp phấn bột trắng. Những con rệp sáp đực thì nhỏ hơn so với con cái, chúng trải qua 4 lần lột xác và có cánh. Thế nhưng ngược lại, số lần rệp sáp cái lột xác chỉ là 3, sau đó thì tiến đến giai đoạn đẻ trứng rồi chết. Hơn nữa, rệp sáp cái cũng không có cánh để bay.
Thông thường, rệp sáp cái sẽ đẻ trứng thành từng chùm, mỗi chùm như vậy chứa khoảng từ 200 – 250 trứng. Nếu tính riêng từng con rệp sáp thì số trứng mà chúng có thể đẻ được trước khi chết là 600 – 800. Chỉ mất khoảng 6 – 10 ngày để chúng nở thành con, thân trơn, lúc này chưa phủ lớp bột trắng. Bọn chúng sẽ rất nhanh chóng đi tìm nơi để ẩn nấp rồi tiến hành gây hại cây trồng. Vậy nên có thể thấy được mật độ rệp sáp hại sầu riêng bao giờ cũng dày đặc.
Ngoài ra, vòng đời của rệp sáp ngắn hay dài có phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố thời tiết. Nhưng trung bình cũng sẽ không quá lâu, chỉ kéo dài từ khoảng 45 – 60 ngày mà thôi. Mỗi năm rệp sáp cái sẽ thực hiện việc sinh sản khoảng 2 – 3 lần và mỗi lần như vậy đặc điểm chung đều là số lượng tăng rất nhanh.
Đặc tính gây hại của rệp sáp trên cây sầu riêng

Nói chung, nhà vườn có thể thấy được tình trạng rệp sáp hại sầu riêng ở rất nhiều thời điểm trong năm. Bởi vì đây là loài sâu hại sầu riêng có thể xuất hiện bất cứ khi nào. Tuy nhiên, nếu như để nói đâu là giai đoạn mà sức tàn phá, gây hại của rệp sáp biểu hiện rõ nhất thì đó là giai đoạn làm bông – xổ nhụy – ra trái non.
Về cơ bản, các loài rệp sáp hại sầu riêng rất đa dạng về giống loài. Có loài di chuyển rất nhanh, cũng có loài di chuyển rất chậm. Vậy nên, chúng sẽ có tập tính sống cộng sinh với kiến. Kiến được biến đến là loài duy trì sự sống bằng cách hút dịch do rệp sáp thải ra, bảo vệ rệp sáp bằng cách xua đuổi đi các loài côn trùng kẻ thủ, hay còn gọi là thiên địch của rệp. Khi rệp đã hút hết toàn bộ chất nhựa thì lập tức, kiến tha đi nơi khác để tiếp tục gây hại cho cây trồng.
Loại rệp sáp thường thấy nhất đó là Planococcus sp. Loài này thì thường sẽ xuất hiện, tấn công, gây hại phổ biến nhất ở trên trái sầu riêng. Chúng sẽ bám chặt vào về mặt trái, tiến hành hút chích toàn bộ chất dinh dưỡng ở trong trái khiến cho vùng bị cchichs ấy bị hư hỏng nghiêm trọng. Nếu ăn vào thì sẽ có cảm giác bị sượng.
Cách thức gây hại của rệp sáp đó là hút nhựa từ cuống của những trái non hoặc có thể là hút ở vị trí giữa các gai trên trái lớn. Trong trường hợp trái sầu riêng còn non, nhỏ, mật độ rệp sáp cao thì sẽ làm cho trái sầu bất giờ bị méo mó, biến dạng và rơi rụng. Còn nếu trái lớn thì trái sẽ bị suy kiệt, phát triển kém, bị sượng, bị trân.
Rệp sáp hại sầu riêng bằng cách hút nhựa, bài tiết chất dịch khiến cho nấm bồ hóng phát triển, sinh trưởng và làm cho trái bị phủ lên một lớp muội có màu đen. Nếu không may, cây sầu riêng của bạn có xuất hiện những trái bị bồ hóng và rệp sáp gây hại thì trông sẽ không được đẹp mắt. Hơn nữa, vì hương vị kém ngon nên cũng rất khó bán, giá thấp, lợi ích kinh tế giảm sút đáng kể.
Bên cạnh đó, như đã chia sẻ từ đầu thì rệp sáp gây hại rất mạnh mẽ ở hệ thống rễ cây. Do vậy, chúng tạo nên những vết thương hở và đó chính là cơ hội cho loạt tuyến trùng làm hại, khiến cây sầu phát triển kém. Lá cây sẽ úa vàng từ gốc cho lên ngọn rồi sẽ rơi rụng hết. Cây trồng bị suy kiệt, yếu kém, thối rễ, rụng lá hàng loạt và rất khó để phục hồi trở lại trạng thái ban đầu.
Rệp sáp hại sầu riêng có biểu hiện như thế nào?

Tùy thuộc vào mức độ gây hại mà cây sầu riêng sẽ có những biểu hiện khác nhau. Sau đây là một vài đặc điểm nhận biết, dấu hiệu cho thấy rệp sáp hại sầu riêng:
Xuất hiện phấn trắng
Giai đoạn đầu tiên khi rệp sáp mới hại cây sầu thì trên lá, hoa hoặc quả có xuất hiện phấn trắng. Đây chính là sáp của những con rệp còn nhỏ, chưa trưởng thành. Kích thước của chúng rất bé nên thực ra cũng rất khó để quan sát được. Cho nên, dấu hiệu rõ ràng nhất chỉ là các phần sáp trắng bao quanh.
Lá vàng và rụng
Khi mà mật độ rệp sáp bắt đầu dày lên, số lượng gây hại tăng thì đây là giai đoạn cực kỳ nguy hiểm. Những dấu hiệu đầu tiên ở giai đoạn này chính là lá non bị co lại, chuyển sang màu vàng héo úa. Lúc này, lá cây sầu bị mềm yếu hơn, màu xanh lá cây nhạt dần đi. Cuối cùng, lá rụng hàng loạt khắp vườn.
Xuất hiện dịch nhầy
Tiếp theo, nếu nhà vườn quan sát, để ý kỹ thì sẽ thấy trên lá và thân cây sầu riêng xuất hiện các dịch nhầy. Rệp sáp hại sầu riêng sẽ tiết ra một chất được gọi là chất nhầy, chất này làm cho cây mất khả năng quang hợp hay là khả năng quang hợp bị giảm. Đó là lý do mà lá và thân cây trở nên suy kiệt, yếu kém, không còn sức sống.
Trái nhỏ và kém chất lượng
Trái sầu riêng sẽ không thể phát triển, nhỏ bé và kém chất lượng. Trường hợp này xảy ra nếu như rệp sáp hại sầu riêng nghiêm trọng, sâu hại vào trái non trên cây. Và do vậy mà tỷ lệ trái rụng sớm là rất cao.
Nếu như trái sầu riêng đã trưởng thành bị gây hại thì có dấu hiệu bị nứt nẻ, hư hỏng. Giá trị thương mại của sầu bị giảm sút và làm ảnh hưởng đến lợi ích kinh tế của bà con nhà vườn canh tác.
Tác hại của rệp sáp đối với cây sầu riêng là gì?

Không thể phủ nhận rằng, rệp sáp chính là kẻ thù của bà con nông dân. Rệp sáp gây ra vô vàn những thiệt hại không chỉ cho cây trồng mà còn cho cả nhà vườn nữa. Chúng tấn công lá, hoa nhưng thiệt hại nghiêm trọng, nặng nề nhất lại nằm ở quả. Chúng bám ở trên bề mặt quả hoặc là cuộn lá lại để ẩn nấp, phát triển. Điều này làm ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất, chất lượng của cây sầu.
Sau đây là một số những tác hại của rệp sáp đối với sầu riêng mà nhà vườn cần biết để có ý thức chủ động hơn trong công tác chăm sóc, phòng trị bệnh:
Cây mất khả năng sinh trưởng và phát triển
Rệp sáp hại sầu riêng có khả năng lây truyền rất nhiều loại bệnh cho cây thông qua những vết hở. Khi chúng ăn vào lá, vào quả thì sẽ đưa vi khuẩn và nấm vào để gây bệnh. Trong trường hợp cây bị nhiễm các bệnh nghiêm trọng, khó điều trị thì khả năng rất cao cây không thể phát triển và sinh trưởng được nữa. Nhà vườn coi như mất luôn cả vụ mùa!
Gây thoái hóa và giảm chất lượng sầu riêng
Rệp sáp sẽ ăn các bộ phận như là lá, hoa, quả và khiến cho cây trồng lúc này bị thiếu hụt chất dinh dưỡng quan trọng, thiết yếu. Kéo theo đó là cây trồng bị suy kiệt, phát triển yếu kém, thoái hóa sớm và chất lượng quả sầu riêng giảm.
Mất cân bằng sinh thái
Rõ ràng, việc mất cân bằng sinh thái là điều không thể tránh khỏi. Nếu như mật độ rệp sáp dày đặc, hay nói cách khácc là rệp sáp sinh trưởng số lượng lớn thì sẽ làm ảnh hưởng đến môi trường sống của bao loài côn trùng có lợi khác. Hơn nữa, trong trường hợp này, nhà vườn cực kỳ quan ngại và lo ngại khi phải sử dụng thuốc trừ sâu để tiêu diệt bệnh hại.
Nếu như ta dùng thuốc trừ sâu không đúng cách, sai liều lượng, sai thời điểm thì thuốc sẽ ảnh hưởng đến những loài côn trùng có lợi ở trong vườn. Hậu quả là mất cân bằng sinh thái nghiêm trọng.
Thiệt hại về kinh tế
Lợi ích kinh tế bị giảm sút là nỗi lo lắng và là vấn đề lớn nhất đối với nhà vườn. Trên thực tế, ta không thể bàn cãi gì hơn đối với giá trị thương mại của sầu. Thế nhưng, nếu rệp sáp hại sầu riêng thì năng suất, chất lượng quả giảm, giá trị của sầu riêng cũng không còn cao như trước. Vậy nên dẫn đến sự tổn thất đáng quan ngại về kinh tế cho bà con trồng sầu.
Hướng dẫn cách phòng ngừa rệp sáp hại sầu riêng

Công tác phòng ngừa bệnh từ đầu bao giờ cũng rất cần thiết. Nhà vườn nên áp dụng những biện pháp để giúp phòng tránh rệp sáp hại sầu riêng, từ đó tiết kiệm được thời gian điều trị bệnh, an tâm hơn trong mỗi vụ mùa thu hoạch.
Sau đây, chúng tôi sẽ chia sẻ một số các biện pháp, cách phòng ngừa rệp sáp hại sầu riêng hiệu quả nhất.
“Thanh lọc” vườn trồng thường xuyên
Việc tốt nhất để giúp bà con phòng trừ được sâu hại sầu riêng từ đầu đó là phải tiến hành “thanh lọc” vườn trồng thường xuyên. Cụ thể đó là loại bỏ hết đi những chiếc lá bị hư hỏng, bị khô hoặc là bất kỳ một mảnh vụn nhỏ nào ở trên cây.
Trường hợp phát hiện thấy chồi cây mới đang trong tình trạng bị tổn thương thì cần lập tức cắt bỏ, mang đi tiêu hủy toàn bộ, tránh trường hợp rệp sáp có điều kiện để sinh sôi, phát triển.
Đảm bảo vệ sinh vườn sầu
Công tác vệ sinh vườn trồng bao giờ cũng rất quan trọng. Để giảm thiểu, ngăn ngừa nguy cơ rệp sáp hại sầu riêng, nhà vườn cần phải đảm bảo giữ gìn vệ sinh cho vườn trồng luôn sạch sẽ. Bởi vì hầu như các loài côn trùng gây hại thì có chung đặc điểm ưa thích môi trường ẩm ướt và bẩn thỉu.
Trồng thêm cây phụ
Một trong những biện pháp phòng trừ bệnh rệp sáp hại sầu riêng được nhiều bà con áp dụng đó là trồng thêm cây phụ. Nhà vườn có thể tham khảo, tiến hành canh tác xen kẽ các cây phụ trong vườn sầu riêng của mình như là rau mùi, bạc hà, tỏi hoặc cà chua. Vốn dĩ chúng tôi khuyến khích trồng những cây này bởi chúng có khả năng thu hút được rệp sáp. Theo đó, nhà vườn sẽ có điều kiện thuận lợi để tiêu diệt một cách triệt để, toàn bộ.
Hướng dẫn cách tiêu diệt rệp sáp hại sầu riêng triệt để

Trong trường hợp vườn sầu của bạn đã bị rệp sáp hại, nếu phát hiện thì đừng vội dùng ngay thuốc trừ sâu hóa học bởi nếu như dùng sai cách thì sẽ rất có hại. Hại ở đây không chỉ là hại cho sức khỏe cây trồng mà còn hại cả những côn trùng có lợi, hại cho sức khỏe con người và môi trường sống. Kéo theo đó là những điều kiện thuận lợi cho rệp sáp xâm nhập, gây hại sầu riêng.
Vậy nên, muốn xử lý triệt để rệp sáp hại cây trồng thì nhà vườn có thể tham khảo, áp dụng các cách tiêu diệt sau đây:
Sử dụng vật nuôi khác
Cũng tương tự như các loài côn trùng khác trong thế giới tự nhiên, rệp sáp hại sầu riêng là nguồn thức ăn của rất nhiều loài vật nuôi khác. Có thể là cú, vạc hay là nhện, chúng ăn rệp sáp để sống. Vậy nên, nhà vườn có thể tận dụng các vật nuôi có sẵn này để kiểm soát hiệu quả số lượng rệp sáp trong vườn.
Thế nhưng, lưu ý là tuyệt đối không được dùng kiến. Bởi vì kiến là đồng minh của rệp sáp, chúng sẽ tạo điều kiện cho rệp sáp hại sầu riêng lây lan một cách nhanh chóng.
Sử dụng phương pháp thủ công
Với những vườn sầu riêng mà diện tích nhỏ thì chúng tôi khuyến nghị bà con nên lựa chọn phương pháp tiêu diệt rệp sáp thủ công. Phương pháp này thực ra cũng rất đơn giản, không mất nhiều thời gian. Cụ thể là sẽ tiến hành bắt, tiêu hủy các con rệp sáp khi thấy chúng xuất hiện trên cây trồng.
Sử dụng biện pháp sinh học
Biện pháp sinh học mà chúng tôi đang đề cập đến cụ thể là sử dụng thiên địch, thuốc trừ sâu có thành phần lình tính từ nấm, vi sinh. Và xét theo gốc độ nào đó thì cũng tương tự như phương pháp sử dụng vật nuôi để tiêu diệt rệp sáp vậy.
Phương pháp tiêu diệt rệp sáp bằng biện pháp sinh học giúp nhà vườn kiểm soát tốt lượng rệp sáp trên cây. Ưu điểm là giúp bảo vệ môi trường, không gây hại cho sức khỏe của cây trồng và đặc biệt là con người.
Kết lại
Trên đây là toàn bộ chia sẻ của caysaurieng.com.vn về bệnh rệp sáp hại sâu riêng. Quả thực, rệp sáp chính là mối đe dọa rất lớn đối với những cây ăn quả, đặc biệt là sầu riêng. Thế nhưng, nếu nhà bà con tiến hành triển khai các biện pháp phòng tránh, xử lý rệp sáp một cách hợp lý, hiệu quả thì sẽ giảm thiểu được các thiệt hại do sâu bệnh gây ra.
Hi vọng thông tin trong bài viết này là hữu ích, ý nghĩa với mọi người. Nếu có bất cứ điều gì quan tâm, thắc mắc, liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ giải đáp. Xin cám ơn!